Gezonder eten

Voeding is onze eerste levensbehoefte en is onmisbaar voor ons dagelijks functioneren. Het lichaam heeft verschillende voedingsstoffen nodig om bijvoorbeeld warm te blijven en de organen te laten functioneren. Eten heeft daarnaast nog vele andere functies, zoals een sociale functie. Samen eten is gezellig, maar het is vaak lastig de juiste keuzes te maken. Welke voeding heeft het lichaam echt nodig? Wat is de juiste hoeveelheid? Ongemerkt maken we vaak verkeerde keuzes. Weet u eigenlijk precies wat u gedurende de dag allemaal eet? Met een gezond eetpatroon verkleint u de kans op overgewicht, een hoge bloeddruk of een hoog cholesterolgehalte.

De energiebalans

De energiebalans van het lichaam is het evenwicht tussen de energie-inname (voeding) en het energieverbruik (bewegen). Van het voedsel dat we eten, krijgen we energie; het is onze brandstof. Als er een verkeerde balans is, kan overgewicht (bij een te hoge energie-inname) of ondergewicht (bij een te lage energie-inname) ontstaan. Beide gevallen brengen risico’s met zich mee.
Tegenwoordig zijn er veel instanties en bedrijven die zich bezighouden met ‘gezonde voeding’. Er verschijnen steeds meer logo’s, producten en reclame die zich richten op gezonde voeding. Hierdoor ziet u soms door de bomen het bos niet meer. Hierna vertellen we iets meer over de basis van gezonde voeding. U leest wat calorieën zijn, welke voedingsstoffen er zijn en hoeveel u van alles mag en moet eten.

Calorieën

Een calorie is een eenheid voor energie. De voeding die we eten, bevat calorieën. Onze voeding bestaat uit verschillende voedingsstoffen en elke voedingsstof bevat verschillende hoeveelheden calorieën. De hoeveelheid wordt meestal weergegeven in kcal, dat betekent 1.000 calorieën. Bijvoorbeeld 7 kcal is dus 7.000 calorieën. Zo bevat 1 gram vet 9 kcal, 1 gram koolhydraten 4 kcal, 1 gram eiwit 4 kcal en 1 gram alcohol levert 7 kcal. De hoeveelheid calorieën die u dagelijks nodig heeft, is afhankelijk van uw leeftijd, geslacht, gewicht, hoeveel u beweegt en hoe zwaar de intensiteit van de beweegactiviteit is. Bij een weinig actieve leefstijl hebben mannen gemiddeld 2.500 kilocalorieën (kcal) per dag nodig. Voor vrouwen is dat 2.000 kcal per dag.

De Schijf van Vijf is ontwikkeld door het Voedingscentrum en bestaat uit vijf vakken vol goede producten om uit
te kiezen. Het geeft een overzicht waar een gezond voedingspatroon aan moet voldoen en bestaat uit producten die volgens de laatste wetenschappelijke inzichten goed zijn voor uw lichaam. Ze verkleinen bijvoorbeeld de kans op hart- en vaatziekten en kanker.

• Groente en fruit

Eet genoeg groente en fruit. Dat verlaagt het risico op hart- en vaatziekten, darmkankeren diabetes type 2 (suikerziekte). Varieer met groente. Niet één groente bevat namelijk alle voedingsstoffen die u nodig heef

• Smeer- en bereidingsvetten

Door het gebruik van verzadigd vet te beperken, wordt de kans op hart- en
vaatziekten kleiner. Vet is wel nodig als bron van onverzadigde vetzuren, vitamin A, D en E en energie. Kies daarom zo veel mogelijk voor onverzadigde vetten, zoals halvarine, plantaardige oliën en vloeibare bak- en braadproducten.

• Vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel

Met het eten van vis verlaagt u het risico op hart- en vaatziekten. Peulvruchten verlagen uw LDL-cholesterol, wat helpt om uw bloedvaten gezond te houden. In vlees en ei zitten veel goede voedingsstoffen, zoals ijzer en vitamine B12. Noten verlagen net als peulvruchten het LDL-cholesterol en dat is goed voor uw bloedvaten. Noten verlagen ook het risico op hartziekten. Met elke dag zuivel verkleint u het risico op darmkanker. Eet u yoghurt, dan verkleint u bovendien de kans op diabetes type 2 (suikerziekte). Daarnaast bevat zuivel onder andere
calcium en vitamine B12.

• Brood, graanproducten en aardappelen

Volkoren producten zijn het meest gezond, zoals volkorenbrood, volkoren pasta,volkoren bulgur en zilvervliesrijst. Uw risico op hart- en vaatzieken, diabetes type 2 (suikerziekte) en darmkanker maakt u al
kleiner door het eten van 3 opscheplepels volkoren graanproducten of 3 volkoren boterhammen per dag. Daarnaast leveren graanproducten energie en veel andere voedingstoffen, zoals vezels, eiwit, B-vitamines en ijzer. Aardappel is geen graanproduct, maar wel een bron van nuttige voedingstoffen.

• Dranken

Voor ongeveer 60% bestaat een mens uit water. U verliest water onder andere door te plassen en te zweten. Door te plassen voert u afvalstoffen af en met zweten blijft uw lichaam netjes op temperatuur. Wat u aan vocht verliest, vult u vooral aan door te drinken. Zwarte en groene thee verlagen de bloeddruk en verkleinen het risico op een beroerte.